Regie en scenario: Charlie Kaufman
Waar: Kijkhuis, dagelijks 22:00 uur (check web site)
Welkom in de wereld van hypochonder en theaterregisseur Caden Cotard. Vanaf het openingsshot tot en met het einde wordt de kijker meegenomen in een gecompliceerde vertelling van meesterfantast Charlie Kaufman. Synecdoche, New York staat weer bol van de verwijzingen en symbolen. Kaufman, die we kennen van Adaptation, Eternal Sunshine of the Spotless Mind en Being John Malkovich – toch ook geen afgezaagde plots - levert met Synecdoche, New York zijn regiedebuut af. En dat levert wederom een uiterst merkwaardige film op.
Caden Cotard (Philip Seymour Hoffman) is een gecompliceerd persoon. Aan de ene kant een gedeprimeerde, zieke zielepoot die denkt dat hij niet lang meer te leven heeft. Het personage doet je denken aan de karakters die Woody Allen zo briljant neerzet in zijn eerste films. Aan de andere kant is Cotard een gedreven theatermaker die een zekere aantrekkingskracht uitoefent op een aantal vrouwen in zijn omgeving. Maar zijn vrouw Adele (Catherine Keener) heeft het helemaal gehad met haar pessimistische echtgenoot. Ze kan niet meer omgaan met zijn ziekte, die soms heftige vormen aanneemt, en verhuist met hun 4-jarige dochtertje Olive (Sadie Goldstein) en haar semi-lesbische vriendin Maria (Jennifer Jason Leigh) naar Berlijn. Daar wordt Adele ontdekt en wereldberoemd. In de tussentijd trouwt Caden opnieuw en denkt hij telkens dat hij sterft, blijft hij depressief en zelfs suicidaal. Kort door de bocht is dat het verhaal. Maar bij Kaufman is er natuurlijk veel meer aan de hand.
Cotard heeft een succesvolle theatervoorstelling op de planken gebracht van Death of a Salesman. Het levert hem een omvangrijke subsidie op. Met dit geld wil hij het stuk van zijn leven gaan maken en daartoe neemt hij zijn intrek in een enorme loods. Hier gaat hij Manhattan nabouwen. Dit proces van grofweg twintig jaar vormt het decor van een doorlopend toneelstuk én van de film die wij zien. Gaandeweg wordt het project, en dus de film, complexer. Caden gaat zijn persoonlijke leven in toenemende mate projecteren op dit namaak New York. Zo heeft Caden een acteur die hem naspeelt Sammy (Tom Noonan) maar ook de vrouwen uit zijn leven worden nagespeeld. De roodharige en naïve Hazel (Samantha Northon) wordt gekopieerd door de ondeugende Tammy (Emily Watson). Door deze dubbele personages wordt Synecdoche, New York soms wat lastig te volgen. Je moet erbij blijven. Watson is overigens in deze kleine rol behoorlijk op dreef! Zonder gêne toont ze haar parmantige borsten en heeft ze een memorabel stukje tekst: “I feel ok, mostly... fucking might help.”
Een van de weinige lichtpunten in het verwarde leven van Caden zijn zijn sessies met psychiater Madeleine Gravis (Hope Davis). Zij probeert hem te verleiden maar slaagt daar niet in. Wie daar wel in slaagt is de openhartige kaartjesverkoopster Hazel. Zij blijkt uiteindelijk zijn grote liefde te zijn. Maar dan is het, hoe kan het anders, te laat.
Zeker levert Kaufman met Synecdoche, New York ook dit maal een onconventionele film af. Net als in zijn vorige films creeërt hij zijn eigen wetmatigheden die alle film- en theaterwetten overstijgen. Zelfs Hazel heeft het over het ‘doorbreken van de vierde wand’, iets dat in film hoogst ongebruikelijk is. En daarmee demonstreert Kaufman wederom dat hij geen doorsnee filmregisseur is die ons een recht-toe-recht-aan verhaal voorschotelt. Maar dat bewijs leverde hij al met zijn eerder genoemde scenarios. Het is de vraag of de verfilming van Synecdoche, New York toch niet beter aan een andere regisseur uitbesteed had kunnen worden. Want ondanks dat Kaufman dicht op de huid van Caden Cotard kruipt, we volgen hem zelfs tot in de toiletten, blijft de film oppervlakkig en niet in staat te ontroeren.
