Happy-Go-Lucky

Regie: Mike Leigh
Waar: Kijkhuis, dagelijks 19:30 en 22:00 uur (check web site)
Met Happy-Go-Lucky heeft Mike Leigh een film afgeleverd waar hij dicht op de huid zit van zijn acteurs. Dat betekent dat de algehele verschijning en het karakter van Pauline, die als Poppy door het leven gaat, je moet raken of fascineren. Zo niet, dan zou de film wel eens een lange zit kunnen zijn. In die zin is Happy-Go-Lucky niet voor iedereen geschikt. En al speelt het verhaal zich af in het fotogenieke zomerse Londen, wat aardige plaatjes oplevert, voor de film is dit gegeven absoluut niet relevant.

De excentriek geklede, zeer Britse, Poppy (Sally Hawkins) is een bijna ziekelijk optimistische alleenstaande lerares van 30 jaar. Ze deelt reeds tien jaar een appartement met een bevriende lerares Zoe (Alexis Zegerman). Eigenlijk heeft Poppy een onbezorgd leventje. Maar het is niet zo dat ze niet verlangt naar een relatie. Het is gewoon nog niet op haar pad gekomen. En dat accepteert ze en gaat niet bij de pakken neer zitten. Als op een dag haar fiets wordt gestolen is ook dat een grapje waard. Ze besluit om rijlessen te gaan nemen. En deze scenes vormen de ruggegraat van de film en zijn ongetwijfeld de meest hilarische. Poppy en haar paranoïde rij-instructeur Scott (Eddie Marsan) zijn elkaars tegenpolen waarbij de laatste fenomenaal acteert. Uiteindelijk zal Scott een gevoelige bekentenis doen. En dan blijkt dat Poppy niet zo naief is als ze aan de oppervlakte uitstraalt. Haar voornaamste, en zo nu en dan meest irritante, karaktertrek is haar flauwe gevoel voor humor. En haar lachje. Desondanks is Hawkins in staat om Poppy zo nu en dan ontwapenend en daadkrachtig te laten zijn. Als een van haar leerlingen te maken krijgt met huiselijk geweld kan Poppy voortvarend optreden. Dat Leigh dit incident als vehikel gebruikt om Poppy aan een man te helpen is daarbij wel wat bitter.

Happy-Go-Lucky is een film die voortkabbelt. Waarschijnlijk ligt er heel wat gesneuveld materiaal op de vloer van de montagesuite. Een echt plot is er niet. De dialogen zijn bijna cartoonesk. Mike Leigh wordt terecht een ‘sociaal realist’ genoemd. Dit betekent overigens niet dat Leigh’s werk documentair aandoet. Leigh blijft daar te gestileerd voor. Dit is onder andere zichtbaar in het camerawerk van Dick Pope. Een voorbeeld daarvan is het strakke kader in de trampolinescene waar Poppy in en uit het beeld springt. Het kleurenpalet van Happy-Go-Lucky is vrolijk. De zon schijnt altijd en er is bijna nooit een wolkje in de lucht. Tijdens het 2008 Film Festival van Berlijn, waar Hawkins voor haar rol als Poppy een Gouden Beer in ontvangst mocht nemen, verklaarde Leigh dat hij ‘een film wilde maken over wat miljoenen mensen doen. En dat het niet allemaal ellende is in de wereld.’ Een opmerkelijke uitspraak van een regisseur die Naked (1993) regisseerde, in veel opzichten de tegenhanger van Happy-Go-Lucky.

Leigh is een opmerkelijk regisseur met een speciale werkwijze. Zo repeteert hij maanden met zijn cast, vervolgens schrijft hij het script waarbij de dialogen vaak improviserend zijn ontstaan, en pas dan draait hij de film. De acteurs weten wat ze moeten doen maar het grote plaatje kennen ze niet.

Happy-Go-Lucky is een aanrader voor hen die vooral houden van een gezellige film zonder veel complicaties. Maar zoals eerder aangegeven is het daarbij wel essentieel dat de wat maffe Poppy je moet bekoren. Als dat zo is dan valt er van Happy-Go-Lucky volop te genieten.

Persepolis

Regie: Marjane Satrapi en Vincent Paronnaud
Waar: Kijkhuis, dagelijks 19:15 uur (check website voor updates)



In de bijna zwart-film animatiefilm Persepolis is Marji, Marjane Satrapi, een opgroeiend meisje in het Iran van de eind jaren ’70. De revolutie en de oorlog met buurland Irak vormen het decor van Marjane’s psychologische en sociale ontwikkeling tot de vrouw die uiteindelijk zal besluiten zich in Parijs te vestigen. Gevoelige thematiek.

Marjane Satrapi is een cartoonist die woont en werkt in Parijs. Ze werd bekend door haar stripboek Persepolis. Het besluit dit boek te verfilmen was verstandig getuige de internationale positieve kritiek die Satrapi en Paronnaud ontvangen. Persepolis is een met veel liefde gemaakte animatiefilm. Een ouderwetse, zoals die 40 jaar geleden nog werden gemaakt, handgetekend. Voor de Engelse versie werden Gena Rowlands, Sean Penn en Iggy Pop gevraagd. Zij verleenden graag hun medewerking. Persepolis is een juweeltje. De film won geen Oscar maar wel de Publieksprijs in Rotterdam en de Juryprijs in Cannes.

Marji (Marjane) is een nieuwsgierig en slim meisje. Ze is ook een brutaaltje. Ze marcheert door de kamer en is een groot bewonderaar van Bruce Lee. Ze luistert naar Iron Maiden en haalt op straat kattekwaad uit met haar vriendjes en vriendinnetjes. We leren haar lieve vader (Sean Penn) en moeder (Catherine Deneuve) kennen en haar oom Anouche (Iggy Pop), die vanwege zijn politieke overtuiging en vaderlandsliefde uiteindelijk geëxecuteerd zal worden. Verder haar oma (Gena Rowlands) die zich als een beschermengel door Marjane’s leven beweegt. Oma is kritisch, lief en behoorlijk ongeremd. Ze stopt jasmijnbloesems in haar bustier waardoor ze altijd heerlijk ruikt. Marjane is dol op haar oma die haar onvoorwaardelijk adoreert. Dan is er verder nog de sociale omgeving die veelal wordt bepaald door de locatie: over het algemeen onsympathieke mannen in het verkeer en op bankjes, moeders (Wachtsters van de Revolutie) in chador die zich letterlijk buigen over Marjane’s verschijning en haar ‘symbolen’ (punk is not ded en Michael Jackson) en klasgenootjes wiens vaders communisten vermoorden.

De impliciete kritiek van Marjane op Iran richt zich niet uitsluitend op de mannelijke dominantie en de hypocrisie van de Iraanse overheid. De vinger wijst ook naar het westen dat destijds de Sjah Mohammed Reza Pahlavi steunde en wapens leverde. Knap is de balans tussen harde werkelijkheid en humor. Zo zijn we bijvoorbeeld getuige van Marjane’s metamorfose tot vrouw. Volgens haar gebeurde dat in één nacht. Of zijn we bij een tekenles waarbij het model is gekleed in een burka. De kracht van animatie komt dan volledig tot zijn recht. Ook zingt Marjane ‘The Eye of the Tiger’ (de hit van Survivor in 1982) terwijl zij zich uit een depressie aan het aerobikken is. Eigenlijk laat Persepolis de geschiedenis van Iran zien. Verschillende familieleden vertellen hun persoonlijke verhalen door de ogen van Marjane in een veranderende Iraanse samenleving.

Ondanks de thematiek is Persepolis zeer toegankelijk. Door de animatie kunnen we voldoende afstand nemen van de hoofdpersonages. Hoewel er zeker een aantal hartverscheurende momenten zijn. Maar bij een speelfilm zou dit al snel clichématig worden. In Persepolis is alles 100% geloofwaardig. In Iran werd de film helaas niet goed ontvangen. Er schijnt een behoorlijke ophef te zijn geweest naar aanleiding van de film. Op speciaal verzoek van de Iraanse ambassade werd de film van het programma gehaald van het Bangkok Filmfestival 2007.

Persepolis is een 'coming of age' verhaal, kritisch en poetisch. De makers hebben een universeel herkenbare film gemaakt waarin etniciteit minder belangrijk is dan de verschillende personages met hun eigenaardigheden en problemen. Marjane’s oma blijft een rots in de branding. Het zijn haar wijsheid en levenservaring die Marjane steunen in tijden dat het niet goed met haar gaat. Oma zegt bijvoorbeeld: ‘Wanneer vervelende mensen je pijn doen moet je je realiseren dat hun eigen domheid verantwoordelijk is voor hun gedrag.’ Maar ook: ‘Het eerste huwelijk is niets meer dan een oefening voor het volgende.’ En wie kan dat nou beter zeggen dan La Rowlands!